Choroba Leśniowskiego-Crohna

Dolegliwości ze strony układu pokarmowego potrafią skutecznie uprzykrzyć życie. Jednym z takich schorzeń, które ma charakter przewlekły i nawracający, jest choroba Leśniowskiego-Crohna. Najczęściej dotyczy dolnego odcinka układu pokarmowego, czyli jelita krętego i/lub jelita grubego. Objawami ChLC są m.in. bóle brzucha, biegunki, osłabienie i utrata masy ciała.

Co to jest choroba Leśniowskiego-Crohna?

To przewlekła choroba zapalna i autoimmunologiczna, która obejmuje ściany przewodu pokarmowego. Jest zaliczana do kategorii nieswoistych zapaleń jelit. Jej objawy mogą występować w układzie pokarmowym od jamy ustnej do odbytu, choć najczęściej toczy się w końcowym odcinku jelita krętego.

Nazwa schorzenia pochodzi od nazwisk lekarzy, którzy po raz pierwszy opisali jego objawy - Antoniego Leśniowskiego i Burrilla Bernarda Crohna.

Jak często występuje choroba Leśniowskiego-Crohna?

Szacuje się, że choroba Leśniowskiego-Crohna dotyczy ponad 6 tysięcy Polaków. Według dostępnych danych dolegliwość ta występuje najczęściej w państwach uprzemysłowionych. Zapadalność w Europie wynosi około 5 na 100 000 osób rocznie.

Liczba pacjentów rośnie na przestrzeni lat. Obserwuje się m.in. zwiększoną zachorowalność wśród krewnych 1. stopnia osób cierpiących na tę dolegliwość. Co więcej, według ekspertów aktualne statystyki są zaniżone i nie obejmują wszystkich chorych.

Przyczyny choroby Leśniowskiego-Crohna

Choroba Leśniowskiego-Crohna występuje o osób w każdym wieku. Według ekspertów najczęściej cierpią na nią ludzie między 18 a 35 rokiem życia.

Czy można się zarazić chorobą Leśniowskiego-Crohna? Nie jest to schorzenie zakaźne. ChLC to choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy człowieka atakuje błonę śluzową jelit, powodując stan zapalny.

Jednocześnie nie istnieje jeden konkretny powód występowania tej dolegliwości. Ustalono, że podstawą jej genezy mogą być:

• czynniki genetyczne (dziedziczenie choroby Leśniowskiego-Crohna),
• czynniki środowiskowe (zaburzające mikroflorę jelitową),
• czynniki immunologiczne (w obrębie błony śluzowej układu pokarmowego).

Omawiając przyczyny choroby Leśniowskiego-Crohna, nie sposób nie wspomnieć o nieprawidłowościach we florze bakteryjnej przewodu pokarmowego. Czynnikami zewnętrznymi wpływającymi na rozwój ChLC mogą być bowiem zła dieta, stres, czy palenie papierosów. Każdy z nich może zwiększać ryzyko zachorowania. Mimo to specjaliści podkreślają, że równie ważną funkcję pełnią czynniki genetyczne.

Inną przyczyną choroby Leśniowskiego-Crohna są zaburzenia układu odpornościowego. Odkryto, że w jelitach osób cierpiących na ChLC dochodzi do nasilonego i nieprawidłowego pobudzenia komórek, które biorą udział w zapalnej odpowiedzi immunologicznej.

Przyczyniają się to do wytwarzania zwiększonych ilości substancji, które powodują przewlekłe zapalenia jelit (m.in. cytokin). Dlatego w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna często stosuje się farmakoterapię, mającą na celu usunięcie wspomnianych substancji prozapalnych.

Objawy ChLC - jakie objawy występują przy chorobie Leśniowskiego - Crohna?

Ważnym aspektem jest przewlekły i nawracający charakter choroby Leśniowskiego-Crohna. Objawy występują na zasadzie remisji: raz choroba się wycisza, innym razem zaostrza. Bywa, że remisja powoduje całkowity brak objawów. Choroba Leśniowskiego-Crohna charakteryzuje się jednak tym, że pewne uciążliwe symptomy utrzymują się stale, co w dużym stopniu obniża jakość życia pacjenta.

Najczęstszymi objawami choroby Leśniowskiego-Crohna są:

• bóle brzucha,
• opór w jamie brzusznej,
• chudnięcie,
• przewlekła biegunka,
• stany podgorączkowe i gorączka,
• zwężenie jelit (prowadzące do nudności i wymiotów),
• zmiany okołoodbytowe i zmiany zapalne w jelitach.

Istnieją też łagodniejsze symptomy, które zgłaszają osoby cierpiące na chorobę Leśniowskiego-Crohna. Objawy pozajelitowe i “ogólne”, które mogą być sygnałem do konsultacji lekarskiej, to:

• osłabienie,
• złe samopoczucie,
• zmniejszenie apetytu.

Jak wspomniano wcześniej, w innych częściach ciała, m.in. w ustach, również mogą występować symptomy choroby Leśniowskiego-Crohna. Objawy w jamie ustnej to m.in. jej bolesne owrzodzenia przypominające afty, zapalenie dziąseł i wrzodziejące zapalenie błony śluzowej. Jednak są one zdecydowanie mniej powszechne niż objawy ze strony jelit.

Choroba Leśniowskiego-Crohna a zespół jelita drażliwego

Zespół jelita drażliwego to mniej poważny, choć statystycznie częstszy problem, dotyczący ok. 15% populacji ogólnej. Jest klasyfikowany jako zaburzenie czynnościowe.

Natomiast ChLC to choroba, która powoduje zapalenie, wrzody i inne uszkodzenia jelita. W przypadku zespołu jelita drażliwego nie mamy takich powikłań. Choroba Leśniowskiego-Crohna jest więc poważniejszą dolegliwością, która wymaga terapii zmierzającej do zmniejszenia stanów zapalnych.

Objawy zespołu jelita drażliwego

Do objawów zespołu jelita drażliwego zaliczamy wzdęcia, gazy, skurczowe bóle brzucha, śluz w kale, zaparcia i biegunki. Mimo że część symptomów jest zbliżona do objawów choroby Leśniowskiego-Crohna, w przypadku zespołu jelita drażliwego nie obserwuje się zmian w układzie pokarmowym (np. wrzodów).

Przebieg Choroby Leśniowskiego - Crohna

Na czym polega choroba Leśniowskiego-Crohna? Zazwyczaj ma postać klasyczną, w której dochodzi do zajęcia końcowego odcinka jelita krętego.

Przez jakiś schorzenie rozwija się czas bezobjawowo. Jego pierwszym symptomem jest niedokrwistość lub podwyższona temperatura ciała (bez konkretnej przyczyny). Z czasem pojawiają się biegunki, bóle brzucha, a u ⅓ chorych wyczuwalny guz w dolnej części brzucha. Gdy biegunka ma postać tłuszczową, pojawia się zespół złego wchłaniania, który prowadzi m.in. do awitaminozy, zaburzeń elektrolitowych, a ostatecznie do niedożywienia i wyniszczenia organizmu.

Przebieg choroby może objawiać się również zmianami w jelicie grubym (które przypominają objawy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego), w okolicy odbytu (owrzodzenia, ropnie, przetoki), oraz pozajelitowymi powikłaniami choroby Leśniowskiego-Crohna (zmiany skórne, stawowe, w drogach żółciowych).

Choroba Leśniowskiego-Crohna: długość życia

Schorzenie nie ma znaczącego wpływu na oczekiwaną długość życia, choć może obniżać jego komfort. Oczywiście warunkiem przeżywalności jest podjęcie leczenia i stosowanie się do zaleceń specjalistów.

Diagnoza choroby Crohna

Diagnostyka ChLC jest złożona i opiera się na ocenie stanu jelita cienkiego, który jest dość trudnym odcinkiem do zbadania. Wykonuje się więc zarówno badania podmiotowe, przedmiotowe, jak i dodatkowe, w tym endoskopową ocenę stanu jelit i pobór odcinków do diagnozy.

• Do oceny aktywności choroby Leśniowskiego-Crohna, a także sprawdzania skuteczności leczenia, stosuje się indeks aktywności choroby Crohna.
• Indeks ten uwzględnia zarówno objawy subiektywne, czyli np. złe samopoczucie, bóle brzucha, jak i obiektywne - np. zmniejszenie masy ciała.
• Inne stosowane badania to CRP i odczyn Biernackiego, które wykorzystuje się do rozpoznania i monitorowania schorzenia.

Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna

Nie ma skutecznego leku na chorobę Leśniowskiego-Crohna. Objawy ChLC mają charakter przewlekły i nawracający, dlatego pacjent musi stale monitorować swój organizm.

Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna polega na maksymalnym złagodzeniu objawów, indukcji remisji i jak najdłuższym jej utrzymaniu. Pozostałe czynności mające na celu zgładzenie objawów dążą do tego, aby uniknąć lub zmniejszyć zakres interwencji chirurgicznej. Niestety czasem nie będzie to możliwe. Z tego względu leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna powinno odbywać się pod okiem doświadczonego specjalisty.

Choroba Leśniowskiego-Crohna zalecane postępowanie

Postępowanie przy chorobie Leśniowskiego-Crohna opiera się na doprowadzeniu do remisji choroby i zachowaniu tego stanu jak najdłużej. Kolejne zalecenia to stosowanie leków oddziałujących na układ odpornościowy.

Często wdraża się też leczenie operacyjne, co dotyczy nawet 70% pacjentów na różnych etapach choroby. Przyczyną operacji mogą być zwężenia, ropnie, przetoki, podejrzenie zmian nowotworowych lub częściowe niedrożności jelit.

Co robić po zakończeniu leczenia choroby Leśniowskiego-Crohna?

Należy stosować odpowiednią dietę, zgodną z zaleceniami lekarza oraz indywidualnymi predyspozycjami pacjenta. Pozostałe zalecenia po zakończeniu leczenia ChLC to rzucenie palenia tytoniu i unikanie palenia biernego, a także unikanie stresu, infekcji oraz stosowania leków z grupy NLPZ.

Konieczne może być również uzupełnienie niedoborów pokarmowych i stosowanie suplementów z wapniem oraz witaminy D (ze względu na zwiększone ryzyko rozwoju osteoporozy).

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie choroby Leśniowskiego-Crohna?

Ze względu na przewlekły charakter i nieznaną przyczynę choroby Leśniowskiego-Crohna jej całkowite wyleczenie nie jest możliwe. Pacjent powinien przestrzegać zaleceń lekarza, aby utrzymać jak najdłuższe (nawet kilkuletnie) okresy remisji. W ten sposób można zapewnić stosunkowo komfortowe funkcjonowanie.

Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna

Diagnoza i opieka lekarza są konieczne, aby w odpowiedni sposób poradzić sobie z nieprzyjemnymi objawami choroby Leśniowskiego-Corhna. Jednak zdrowa dieta, suplementacja i odpowiedni styl życia, mogą w znacznym stopniu złagodzić objawy i poprawić ogólną kondycję naszego organizmu.

Lekarze zalecają podejście indywidualne, czyli dobór diety odpowiednio do objawów i potrzeb konkretnego pacjenta.

Choroba Leśniowskiego-Crohna w ciąży

Kobiety z chorobą Leśniowskiego-Crohna mogą zajść w ciążę. Należy przy tym pamiętać, że szanse wzrastają w okresie remisji choroby. Niestety ciąża podczas aktywności schorzenia, mogą pojawić się problemy, takie jak: większe ryzyko przedwczesnego porodu, niska masa urodzeniowa dziecka, czy upośledzenie płodności. Ponadto niektóre preparaty stosowane do leczenia choroby Leśniowskiego-Crohna zaburzają płodność, a nawet rozwój ciąży i płodu. Dlatego decyzja o ciąży powinna zostać skonsultowana z gastrologiem i ginekologiem.

Choroba Leśniowskiego-Crohna u dzieci i nastolatków

Choroba Leśniowskiego-Crohna u dzieci i nastolatków występuje stosunkowo rzadko, ale odsetek zachorowań w młodszych grupach wiekowych wzrasta. Zazwyczaj objawia się między 13. a 16. rokiem życia, choć czasem występuje też u młodszych dzieci. Może mieć też bardziej uciążliwy przebieg niż u osób dorosłych. Warto pamiętać, że choroba Leśniowskiego-Crohna jest dziedziczna - dlatego ryzyko rozwoju wzrasta, gdy cierpi na nią jeden z rodziców.

Podejrzenie choroby Leśniowskiego-Crohna u dziecka na podstawie takich objawów jak ból brzucha, biegunki, utrata masy ciała, opóźnienie wzrostu czy utrata apetytu, wymaga pilnej konsultacji lekarskiej. Niestety ChLC u dzieci może skutkować również osłabieniem kości i opóźnieniem dojrzewania seksualnego.

Choroba Leśniowskiego-Crohna – rokowania i powikłania

Jest to schorzenie wieloletnie, na które nie opracowano jeszcze leku przyczynowego. Niestety u niektórych osób choroba Leśniowskiego-Crohna może prowadzić do inwalidztwa i poważnych powikłań.

Istnieje wiele leków, które pozwalają kontrolować aktywność schorzenia i prowadzić w miarę komfortowe życie. Czasem pomaga operacja. Jednak nawet w przypadku leczenia chirurgicznego, pacjenci często zgłaszają nawrót objawów.

Potencjalne powikłania choroby Leśniowskiego-Crohna to:

• osteoporoza,
• anemia,
• rak jelita grubego,
• choroby skórne,
• zapalenie stawów,
• choroby wątroby.

Styl życia i dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna

Najważniejszą kwestią jest obserwacja organizmu i spożywanie tych składników, które nie zaostrzają objawów. Chorobę Leśniowskiego-Crohna można złagodzić, stosując się również do kilku uniwersalnych wskazówek, takich jak:

• przygotowywanie posiłków tak, aby ułatwić ich trawienie - czyli gotowanie, rozdrabnianie, miksowanie,
• spożywanie owoców i warzyw jako naturalnych źródeł witamin i minerałów - zwłaszcza w okresie remisji,
• jeśli pacjent nie ma nietolerancji laktozy lub alergii na białko mlekowe, nie musi całkowicie eliminować nabiału z diety,
• regularna aktywność fizyczna, która może być pomocna również. w zapobieganiu chorobie Leśniowskiego-Crohna.

Stwierdzono, że u osób, które regularnie uprawiają sport, choroba Leśniowskiego-Crohna występuje rzadziej.

Colostrum a Choroba Leśniowskiego-Crohna

Podsumowując, objawy i przyczyny choroby Leśniowskiego-Crohna zależą zarówno od czynników wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Mimo to nie ma wątpliwości, że ogromną rolę w kwestii łagodzenia symptomów choroby odgrywa stan naszych jelit. Właściwie zbilansowana flora bakteryjna stymuluje układ odpornościowy podczas infekcji, zapobiegając rozwojowi patogenów. Ponadto bakterie jelitowe stymulują produkcję mucyn pokrywających nabłonek jelit i chroniących go przed działaniem toksyn oraz chorobotwórczych drobnoustrojów.

Dowiedziono, że długotrwała dysbioza jelita może skutkować m.in. chorobą Leśniowskiego-Crohna. Z tego względu warto dbać o ten narząd na co dzień i działać zapobiegawczo, m.in. poprzez stosowanie prebiotyku.

Jednym z nich jest siara bydlęca - naturalny prebiotyk o wielu cennych właściwościach.Colostrum wspomaga zadomowienie się w przewodzie pokarmowym dobrych bakterii. Odżywia je cennymi substancjami, m.in. laktoferyną, prowadząc do wzrostu mikrobiomu.

Dzięki zróżnicowanej mikroflorze poprawia się odporność, co wpływa na cały nasz organizm. Kolejną ważną kwestią jest uszczelnianie bariery jelitowej dzięki colostrum. Szczelny nabłonek jelitowy sprawia, że patogeny nie przedostają się układu krwionośnego. Rezultat? Mniejsze ryzyko wystąpienia i remisji chorób o podłożu zapalnym, autoimmunologicznym czy alergicznym - w tym choroby Leśniowskiego-Crohna.

Szerokie działanie colostrum zostało potwierdzone licznymi badaniami naukowymi na temat jego poszczególnych składników aktywnych.