Celiakia - jakie są objawy i przyczyny tego schorzenia?

Celiakia - charakterystyka

Celiakia, to choroba trzewna, autoimmunologiczna o podłożu genetycznym, która może występować w kilku formach - pełnoobjawowej, ubogoobjawowej i latentnej. O ile tą pierwszą łatwo rozpoznać, to w pozostałych przypadkach, musimy zwracać uwagę na objawy nieco mniej charakterystyczne. Jeszcze jakiś czas temu, celiakia była uważana za chorobę typową dla dzieci. Jednak dzisiaj wiemy, że spotkać może osoby w bardzo różnym wieku. Zauważono również tendencję wzrostową tej choroby zarówno u dorosłych jak i właśnie u dzieci. Badania epidemiologiczne pokazują, że na celiakię cierpi około 0,18-1,2% populacji na świecie. Również warto zwrócić uwagę na fakt, że ponad 70% cierpiących na tę chorobę, to kobiety.

Objawy celiakii są bardzo silnie związane ze spożywaniem glutenu.

Gluten jest substancją białkową, w której skład wchodzi gliadyna - to właśnie ona jest odpowiedzialna za wywoływanie objawów choroby. Jakie produkty są bogate w gluten? Przede wszystkim mąka pszenna, żytnia, makaron, biały i razowy chleb, kasza jęczmienna, płatki owsiane i słodycze zawierające mąkę pszenną.

Celiakia - jakie są objawy?

Jak już wspomnieliśmy symptomy celiakii mogą być różne,w zależności od tego czy jest to celiakia pełnoobjawowa, czy forma utajona. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest podzielenie objawów ze względu właśnie na formę celiakii:

• Postać pełnoobjawowa - tutaj najczęstszymi objawami są: przewlekła biegunka, ból brzucha, utrata masy ciała, wzdęcia, częste uczucie zmęczenia. Również takie, które nie dotyczą bezpośrednio układu pokarmowego tj. niedokrwistość, objawy neurologiczne, zmiany skórne czy zaburzenia hormonalne.
• Postać ubogoobjawowa - często występuje tutaj niedokrwistość, zaburzenia neurologiczne, próchnica zębów czy hipercholesterolemia.
• Postać latentna - rozpoznaje się ją, gdy u osób, które mają prawidłowy wynik biopsji jelita cienkiego, stwierdza się obecność przeciwciał antyendomyzjalnych w klasie Iga.

W charakterystyce objawów, bardzo ważny jest wiek chorego. Przykładowo u nastolatków, najczęściej można zauważyć dolegliwości jelitowo - żołądkowe. Osoby po 30 roku życia, bardzo często skarża się na przewlekłe zmęczenie i depresję. Z kolei u osób po 40 roku życia można wyróżnić objawy osteoporozy lub osteopenii.

Celiakia - co jeść a czego unikać?

Nieprzyjemne objawy celiakii związane są z spożywaniem glutenu. Dlatego, to właśnie dieta bezglutenowa jest najbardziej polecana osobom, które cierpią na to kłopotliwe schorzenie. Jak dokładnie wygląda dieta przy celiakii? Przede wszystkim, najważniejsze są tutaj zalecenia lekarza, który powinien dokładnie wskazać jakich produktów unikać, aby nie zaognić objawów. Możemy jednak wyróżnić kilka zasad, które z pewnością zwiększą komfort życia osób cierpiących na celiakię.

W diecie bezglutenowej zabronione są zboża: pszenica, jęczmień czy żyto, a także produkty z ich dodatkiem. Jeśli szukamy naturalnie bezglutenowych produktów, to tutaj powinniśmy zwrócić uwagę na zboża naturalnie bezglutenowe: ryż, kukurydza, gryka, proso, amarantus, quinoa, teff, sorgo.

Dodatkowo, kasze ze zbóż naturalnie bezglutenowych (np. kasza jaglana z prosa) zaleca się w diecie bezglutenowej. Opisane lub oznaczone jako bezglutenowe: mąki, płatki ryżowe, skrobia kukurydziana i ryżowa, pieczywo i makarony, popcorn bez dodatków, certyfikowany owies, bułka tarta.

Również takie produkty jak mleko świeże, zagęszczone, w proszku, kefir, maślanka, śmietana, jogurt naturalny, twaróg naturalny, ser żółty, a także świeże, nieprzetworzone mięso, ryby i jaja. Warto raz na jakiś czas sprawdzać skład naszych ulubionych produktów - wielu producentów często zmienia recepturę.

Dieta bezglutenowa z pewnością wymaga więcej uwagi przy wybieraniu odpowiednich produktów, ale może znacznie zwiększyć komfort życia ludzi cierpiących na celiakię.

Spadek odporności przy Celiakii - colostrum a szczelność jelit

Nieszczelność bariery jelitowej, może być jedną z przyczyn, dlaczego osoby cierpiące na celiakię częściej łapią wszelkiego rodzaju infekcję. Przy nieszczelności, dochodzi do rozluźnienia połączeń bariery jelitowej, przez co tworzą się szpary między komórkami nabłonka jelitowego. W efekcie tworzą się tunele, przez które wiele cząsteczek może przekroczyć barierę i dostać się do naszego krwiobiegu. Problem polega na tym, że przez nieszczelną barierę mogą przedostać się szkodliwe drobnoustroje, chorobotwórcze mikroorganizmy i niestrawione resztki jedzenia. To z kolei może wywołać infekcję. Właśnie dlatego, aby zapewnić szczelność jelit, powinniśmy sięgnąć po odpowiednią suplementację.

Nasze badanie wykazało, że zastosowanie colostrum o wysokiej jakości (stosowano colostrum firmy Genactiv, pobrane w ciągu pierwszych 2 godzin laktacji, suszone metodą liofilizacji) już w małych dawkach i stosunkowo krótkim okresie suplementacji prowadzi do skutecznego uszczelnienia bariery jelitowej. Może to tłumaczyć bardzo wiele pozytywnych efektów zdrowotnych, które przypisuje się temu naturalnemu suplementowi. Badania wykazują, że colostrum jest środkiem zupełnie bezpiecznym, jedyne przeciwwskazania do jego stosowania wiążą się z poważnymi alergiami na mleko krowie.

W przypadku Celiakii, musimy zadbać o swój organizm, stosując odpowiednią dietę, suplementację i zmieniając swój tryb życia. Dzięki temu, możemy znacząco złagodzić nieprzyjemne objawy i odzyskać dobre samopoczucie.

Bibliografia:

Celiakia – choroba nie tylko dziecięca

Klinika Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie Kierownik: prof. dr hab. med. Jerzy Mosiewicz

Celiakia - domena nie tylko pediatrii

Dorota Szczeblowska1, Andrzej Hebzda1, Dariusz Serwin1, Stanisław Wojtuń

Badania Genactiv