Fałszywy „mit IgG w Colostrum”
W hodowli bydła jakość siary dla cieląt ocenia się na podstawie zawartości immunoglobulin G (IgG). Wartość progowa 50 mg/mL to gwarancja skutecznego przekazania odporności biernej nowo narodzonym zwierzętom. Jest to praktyczne, terenowe narzędzie – używa się refraktometrów lub kolostrometrów – które nie ma jednak odniesienia do suplementacji u dorosłego człowieka.
„Historycznie immunoglobuliny były pierwszym białkiem zawartym w siarze, którego poziom dało się łatwo monitorować, dlatego stały się one tradycyjnym markerem jakości siary.”
— prof. Maciej Hałasa
Przeniesienie tej logiki do suplementów dla ludzi sprawiło, że „% IgG” stało się atrakcyjnym hasłem marketingowym, mimo braku klinicznego uzasadnienia.
Co mówi nauka i regulacje
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) wielokrotnie oceniał zgłoszone oświadczenia zdrowotne dla colostrum bydlęcego. Brak było dowodów na przyczynowy związek między spożyciem ilości IgG a deklarowanymi efektami zdrowotnymi.
Przeglądy systematyczne i metaanalizy wskazują potencjał BC m.in. w redukcji biegunek infekcyjnych czy wspieraniu szczelności bariery jelitowej u sportowców, ale nie pokazują korelacji efektu klinicznego z deklarowanym „% IgG”.
IgG – co naprawdę robią w jelitach
Prawdą jest, że większość przeciwciał ulega trawieniu w żołądku. Jednak pewna frakcja IgG bydlęcych przeżywa i może działać miejscowo w jelitach: wiązać patogeny (E. coli, Clostridium difficile, rotawirusy) i ich toksyny, zmniejszając obciążenie dla nabłonka.
To działanie wyjaśnia obserwowane korzyści u części pacjentów, ale nie ma dowodu, że większy procent IgG w suplemencie przekłada się na mocniejszy efekt zdrowotny. Dodatkowo swoistość przeciwciał jest „bydlęca” – zależy od tego, na co narażone było stado krów – a krzyżowa reaktywność wobec ludzkich patogenów jest zmienna i nieprzewidywalna.
„Zawarte w colostrum przeciwciała mają wysoką wartość praktycznie tylko w relacji matka–noworodek. W suplementacji człowieka siarą bydlęcą przeciwciała w nim zawarte nie mają praktycznie żadnego znaczenia.”
— prof. Maciej Hałasa
Co naprawdę „niesie” efekt colostrum
Colostrum to nie tylko immunoglobuliny. Jego aktywność wynika z synergii wielu składników:
- Czynniki wzrostu (EGF, IGF-1, TGF-β)
- Laktoferyna i peptydy PRP
-
Lipidy i frakcja MFGM
„To ogromna różnorodność i wysoka zawartość innych białek regulacyjnych […] decyduje o skuteczności siary bydlęcej.”
— prof. Maciej Hałasa
Odtłuszczanie i obróbka – cichy zabójca jakości colostrum
Aby zwiększyć zawartość IgG, producenci często odtłuszczają siarę. To jednak usuwa cenne składniki: witaminy rozpuszczalne w tłuszczach i membranę MFGM, które same mają aktywność biologiczną.
Równie istotny jest sposób obróbki – liofilizacja czy delikatna pasteryzacja zachowują bioaktywne białka lepiej niż wysokotemperaturowe metody, które degradują zarówno immunoglobuliny, jak i czynniki wzrostu.
Kliniczne dowody – jedyny twardy argument
W ostatecznym rozrachunku jedynym w pełni wiarygodnym potwierdzeniem skuteczności colostrum nie jest liczba „% IgG”, ale twarde fakty naukowe, czyli wyniki badań klinicznych przeprowadzonych na konkretnym surowcu, pozyskiwanym i obrabianym w określony sposób. Tylko takie badania pokazują, że dany produkt – w swojej rzeczywistej postaci – faktycznie działa u ludzi.
Obecnie jedyną firmą, która może się pochwalić tego typu publikacjami, jest Genactiv. Badania kliniczne potwierdzające skuteczność colostrum pozyskiwanego i obrabianego opatentowaną metodą Genactiv są dostępne tutaj: Lista badań klinicznych Genactiv Colostrum.
Podsumowanie
- „% IgG” to liczba atrakcyjna marketingowo, ale bez znaczenia klinicznego w suplementacji ludzi.
- IgG mogą mieć działanie miejscowe w jelitach, lecz nie są głównym nośnikiem efektów colostrum.
- Realna wartość colostrum wynika z całej matrycy bioaktywnych składników – czynników wzrostu, laktoferyny, lipidów i witamin – których znaczenie maleje przy odtłuszczaniu i agresywnej obróbce.
- Najbardziej uzasadnione jest traktowanie colostrum jako „pełnospektralnego” suplementu, a nie jako „proszku standaryzowanego na IgG”.
- Ważniejsze od ilości IgG jest szybki pobór siary i liofilizacja
Źródła i przypisy
- EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA). Scientific Opinion on bovine colostrum and reduction of risk of gastrointestinal infections. EFSA Journal. 2012;10(7):2811.
- Jones AW, et al. Bovine colostrum supplementation and upper respiratory symptoms in athletes: a systematic review and meta-analysis. Nutrients. 2016;8(6):359.
- Davison G. Colostrum supplementation in sport and exercise: does it work?. Front Nutr. 2018;5:52.
- Kelly CP, et al. Bovine colostrum concentrate inhibits binding of Clostridium difficile toxins A and B to human intestinal cells. J Infect Dis. 1997;176(3):704–712.
- Korhonen H, Marnila P, Gill HS. Bovine milk antibodies for health. Br J Nutr. 2000;84(S1):S135–S146.
- Playford RJ, et al. Bovine colostrum supplementation improves intestinal barrier function in humans. Am J Clin Nutr. 2001;74(1):135–142.
- Ghosh S, et al. Immunomodulatory and antimicrobial properties of lactoferrin and colostrum. Nutrients. 2019;11(12):2968.
- Snow DR, et al. Dietary milk fat globule membrane reduces markers of metabolic endotoxemia in mice. J Nutr. 2011;141(6):970–976.
- Elfstrand L, et al. Immunoglobulins, growth factors and bioactive components in bovine colostrum and the effects of processing. Int Dairy J. 2002;12(9):879–887.
